Nystagmus: oncontroleerbare oogbewegingen
Nystagmus, in de volksmond ook wel wiebelogen of trilogen genoemd, is een aandoening waarbij de ogen oncontroleerbaar heen en weer bewegen. Deze bewegingen zijn vaak ritmisch en kunnen plaatsvinden:
- van links naar rechts
- van boven naar onder
- in een cirkelvormige of gecombineerde beweging
Nystagmus kan tijdelijk voorkomen, bijvoorbeeld door medicatie of alcohol, maar het kan ook een permanente aandoening zijn.
Welke hinder veroorzaakt nystagmus?
Door de voortdurende oogbewegingen ervaren mensen met nystagmus vaak:
- Verminderd zicht doordat de blik nooit volledig stabiel is
- Hoofdschudden of vreemde hoofdposities om het beeld te proberen stabiliseren
- Een trillend of bewegend beeld (oscillopsie), wat vermoeiend en desoriënterend kan zijn
De impact verschilt per persoon en kan van licht hinderlijk tot sterk invaliderend zijn.
Wat zijn de oorzaken van nystagmus?
Nystagmus kan verschillende oorzaken hebben:
- Erfelijkheid: sommige vormen worden genetisch doorgegeven
- Neurologische oorzaken: een foutieve aansturing vanuit de hersenen, bv. door een hersenbloeding, tumor, infectie of trauma
- Andere triggers: medicatie, alcohol of drugs kunnen tijdelijk trillende oogbewegingen veroorzaken
Hoe wordt nystagmus behandeld?
Nystagmus kan niet volledig genezen worden, maar er zijn wel behandelmogelijkheden die de klachten verlichten:
- Oogspiercorrectie: een operatie die de stand van de ogen aanpast, waardoor het trillen vermindert en het zicht stabieler wordt
- Brillen of contactlenzen die het zicht optimaliseren
- Hulpmiddelen en revalidatie om beter om te gaan met de beperkingen
In veel gevallen is multidisciplinaire begeleiding nodig (oogarts, neuroloog, orthoptist).
Leven met nystagmus
De aandoening kan het dagelijks leven sterk beïnvloeden. Lezen, autorijden of zelfs eenvoudige taken kunnen moeilijker worden. Daarnaast kan de aandoening ook psychologische en sociale impact hebben, omdat de oogbewegingen zichtbaar zijn voor anderen.
Het Vlaams Oogfonds zet zich in om informatie, onderzoek en hulpmiddelen rond nystagmus toegankelijk te maken.
Hoe kan jij helpen?
Met jouw steun kan het Vlaams Oogfonds bijdragen aan onderzoek en betere behandelingen voor mensen met nystagmus.
Steun het Vlaams Oogfonds met een gift en help mensen met wiebelogen een beter perspectief.
Volledig genezen kan niet, maar dankzij een oogspiercorrectie wordt het wel leefbaar.
Schenk patiënten een beter zicht op de toekomst.
Dankzij jouw hulp is noodzakelijk onderzoek en behandeling mogelijk.